Kiam Ĉajkovskij verkis sian simfonian poemon Francesca da Rimini oni estis en la jaro 1876. Li estis ĵus leginta la kvinan kanton de la Infero de Dante, ĝuste tiu pri Paolo kaj Francesca. Li ĝin legis dum li veturis per trajno al Bayreuth, kie li estus kompreneble aŭskultinta muzikojn de Wagner. Ĉajkovskij ne tro ŝatis Wagner, sed post legado de la dantaj versoj pri Francesca el Rimini kaptiĝis en veran nebrideblan deziregon – estas li mem kiu tion rakontas – dediĉi al ŝi simfonian poemon. Tion li verkis tuj, ĉe la inspiro, dum li ankoraŭ havis la muzikon de Wagner en la oreloj, kaj fakte kiu fakas pri klasika muziko kaptas tie kaj ĉi tie iun svagan wagneran influon .
Ĉajkovskij tre ŝatis Italion kaj konis ankaŭ ĝian lingvon, sed ne tiom ke li povis facile legi la Komedion de Dante nur en la origina teksto. Tamen, pro lia (kaj nia) bonŝanco, la Komedio de Dante estis jam tradukita en tre multajn lingvojn, el inter kiuj la rusan. Ĉajkovskij do, dum tiu memorinda trajnvojaĝo, povis legi kaj kompreni la originajn versojn de Francesca el Rimini dank’ ankaŭ al efika helpo de doktoro Dmitrij Yegorovič Min, kiu jam eldonis, en 1855, sian rusan tradukon, en tercinoj, de la Infero. Ĉajkovskij, havante kun si la originalon de Dante kaj la tradukon de Min, povis profiti de la longega vojaĝo por plene priĝui tiujn versojn.
Dmitrij Yegorovič Min (1818-1885) estis vere diverstalenta personeco: estis profesoro pri jurmedicino ĉe la Moskva Universitato, sed li ankaŭ tradukis rusen plurajn klasikajn verkojn el pluraj lingvoj. Li estis la unua rusa tradukisto kiu sin elprovis ĉe Dante, kvankam lia versa traduko de la tuta Dia Komedio estis eldonita nur posteume, en 1907, jaro en kiu estis asignita al tiu verko la Premio Puškin, la plej prestiĝa literatura premio de la cara Rusio.
La versoj de Francesca el Rimini, en la traduko en tercinoj de Dmitrij Min, estis tamen eldonitaj tre pli frue, en 1843, kiam la V-a kanto de la Infero aperis premiere en la literatura gazeto Moskvitjanin (Москвитянин) (La Moskvano).
Jen la versoj 88-142 de la V-a kanto de la Infero en la rusa traduko de Dmitrij Min:
“О существо, постигшее любовь!
О ты, который здѣсь во тьмѣ кромѣшной
Увидѣлъ насъ, пролившихъ въ мірѣ кровь!
Когда бъ Господь внималъ молитвѣ грѣшной,
Молили бъ мы послать тебѣ покой
За грусть о нашей скорби неутѣшной.
Что скажешь намъ? что хочешь знать? открой:
Все выскажемъ и выслушаемъ вскорѣ,
Пока замолкъ на время вѣтра вой.
Лежитъ страна, гдѣ я жила на горе,
У взморья, тамъ, гдѣ мира колыбель
Находитъ По со спутниками въ морѣ.
Любовь, сердецъ прекрасныхъ связь и цѣль,
Моей красой его обворожила
И я, лишась ея, грущу досель.
Любовь, любимому любить судила
И такъ меня съ нимъ страстью увлекла,
Что, видишь, я и здѣсь не разлюбила.
Любовь къ одной насъ смерти привела;
Того, кѣмъ мы убиты, ждутъ въ Каинѣ!”
Такъ намъ одна изъ двухъ тѣней рекла.
Склонивъ чело, внималъ я о причинѣ .
Мученій ихъ, не подымалъ главы,
Пока мой вождь: “О чемъ ты мыслишь нынѣ?”
И, давъ отвѣтъ, я продолжалъ: “Увы!
Какъ много сладкихъ думъ, какія грезы
Ихъ низвели въ мученьямъ сей толпы?”
И къ нимъ потомъ: “Твоей судьбы угрозы
И горестный, Франческа, твой разсказъ
Въ очахъ рождаетъ состраданья слезы.
Но объясни: томленій въ сладкій часъ
Чрезъ что и какъ неясныя влеченья
Уразумѣть страсть научила васъ?”
И мнѣ она: “Нѣтъ большаго мученья,
Какъ о порѣ счастливой вспоминать
Въ несчастіи: твой вождь того же мнѣнья.
Ты хочешь страсти первый корень знать?
Скажу, какъ тотъ, который вѣсть печали
И говоритъ и долженъ самъ рыдать.
Однажды мы, въ мигъ счастія, читали,
Какъ Ланчелотъ въ безуміи любилъ:
Опасности быть вмѣстѣ мы не знали.
Не разъ въ лицѣ румянца гаснулъ пылъ
И взоръ его встрѣчалъ мой взоръ безпечный;
Но злой романъ въ тотъ мигъ насъ побѣдилъ,
Когда прочли, какъ поцѣлуй сердечный
Былъ приманенъ улыбкою къ устамъ,
И тотъ, съ кѣмъ я ужъ не разстанусь вѣчно,
Затрепетавъ, къ моимъ приникнулъ самъ….
Былъ Галеотто авторъ книги гнусной!….
Въ тотъ день мы дальше не читали тамъ!”
Такъ духъ одинъ сказалъ, межъ тѣмъ такъ грустно
Рыдалъ другой, что въ скорби наконецъ
Я обомлѣлъ отъ повѣсти изустной
И палъ безъ чувствъ, какъ падаетъ мертвецъ.
–